Με αφορμή τις χειμωνιάτικες καιρικές συνθήκες που επικρατούν στη χώρα μας και μετά από πολλά ερωτήματα κυνηγών σχετικά με κατά τόπους απαγορεύσεις κυνηγίου, λόγω επικράτησης δυσμενών καιρικών συνθηκών, ενημερώνουμε τους κυνηγούς σχετικά με τις νομικές προβλέψεις επί του θέματος:
Στο άρθρο 258 του δασικού κώδικα (νδ 86/1969, ν. 177/ 1975), που έχει ισχύ για τα θηλαστικά, προβλέπεται με σαφήνεια ότι απαγορεύεται «…ή διά παρακολουθήσεως των ιχνών επί της χιόνος,….». Άρα απαγορεύεται, σε κάθε περίπτωση, το κυνήγι των θηλαστικών με την παρακολούθηση των ιχνών τους πάνω στο χιόνι. Στο ίδιο άρθρο υπάρχει η παρακάτω εξουσιοδοτική διάταξη: «Ο Υπουργός Γεωργίας δύναται ν’ απαγορεύει την θήραν παντός θηράματος εν περιπτώσει χιονοπτώσεως μεγάλης διαρκείας και εντάσεως εις όλην την χώραν ή μεμονωμένας περιοχάς». Σε αυτό το σημείο επαναλαμβάνουμε ότι η εξουσιοδοτική αυτή διάταξη ισχύει για τα θηλαστικά και έχει εκχωρηθεί από τον αρμόδιο Υπουργό στις Αποκεντρωμένες Δασικές Υπηρεσίες. Τώρα σε ότι αφορά τα πτηνά, υπάρχουν σχετικές απαγορευτικές διατάξεις στις παρακάτω Κοινές Υπουργικές αποφάσεις, οι οποίες έχουν εκδοθεί προς εναρμόνιση με την κοινοτική νομοθεσία: συγκεκριμένα η υπ’ αριθμ. 87578/703/6-3-2007 Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΦΕΚ 581/Β/23-4-2007) η οποία προβλέπει ότι « με αποφάσεις του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ή του εξουσιοδοτημένου από αυτόν οργάνου, μπορεί να επιβάλλονται ιδιαίτερες και πρόσθετες περιοριστικές ρυθμίσεις, σε ολόκληρη την επικράτεια ή σε τμήματα αυτής, ύστερα από πρόταση της αρμόδιας Δασικής Αρχής ή της Κυνηγετικής Συνομοσπονδίας Ελλάδας, σε περίπτωση που επικρατούν παρατεταμένες χρονικά, δυσμενείς για τα πτηνά, καιρικές συνθήκες και εφόσον διαπιστώνεται αιτιολογημένος κίνδυνος μείωσης ορισμένων ειδών των άγριων πτηνών λόγω αυτών των καιρικών συνθηκών».
Κάνοντας χρήση των ανωτέρω εξουσιοδοτικών διατάξεων οι κατά τόπους Αποκεντρωμένες δασικές υπηρεσίες, συνήθως από τις αρχές του κυνηγετικού έτους εκδίδουν απαγορευτικές διατάξεις, οι οποίες σε γενικές γραμμές απαγορεύουν το κυνήγι όλων των θηραμάτων, εντός ορίων της Περιφερειακής τους Ενότητας, κατά την τρέχουσα κυνηγετική περίοδο, στην περίπτωση ακραίων καιρικών φαινομένων (διάρκειας και έντασης) με κύριο χαρακτηριστικό την χιονόπτωση και τον ολικό παγετό, εξαιτίας των οποίων, τα θηράματα καθίστανται ευάλωτα και ανήμπορα να αναπτύξουν τις ικανότητες άμυνας και διαφυγής ως δικαίωμα αρχής στα πλαίσια άσκησης της θήρας. Ορισμένες αποφάσεις έχουν πρόσθετους περιορισμούς όπως: στις περιπτώσεις ύπαρξης χιονοσκεπών εκτάσεων απαγορεύεται η άσκηση θήρας σε απόσταση διακοσίων (200) μέτρων από τις εκτάσεις αυτές.
Η ανωτέρω αποφάσεις επειδή έχουν κανονιστικό χαρακτήρα έχει κριθεί κατ’ επανάληψη από το Συμβούλιο της Επικρατείας, ότι για να ισχύουν θα πρέπει, να δημοσιεύονται σε ΦΕΚ. Επιπρόσθετα, παρά τις οποιεσδήποτε ενστάσεις σχετικά με την εκ’ των προτέρων έκδοση αυτών των αποφάσεων, το Σ.τ.Ε τις έχει κρίνει ως σύννομες, χάριν της προστασίας του θηράματος .
Συμπερασματικά οι παραβάτες αυτών των Δασικών Απαγορευτικών Διατάξεων, διώκονται και τιμωρούνται σύμφωνα με τις διατάξεις της Δασικής Νομοθεσίας (ν.δ. 86/1969, 996/1971 και ν. 177/1975, της υπ’ αρ. 441985/29-11-1985 κοινή υπουργική απόφαση όπως τροποποιήθηκε και ισχύει και της με υπ’ αρ. Η.Π. 37338/1807/Ε103/01-09-2010 κοινή υπουργική απόφαση όπως τροποποιήθηκε με την υπ’ αρ. ΗΠ 8353/276/ Ε103/23-02-2012 (ΦΕΚ 415/Β’/2012) απόφαση.
Στην Υ.Α. 143542/2086/31.07.2018 (Β’ 3416) «Ρυθμίσεις θήρας για την κυνηγετική περίοδο 2018 – 2019» υπάρχει μία πιο ορθολογική προσέγγιση του θέματος με την παρακάτω ερμηνευτική πρόβλεψη: απαγορεύεται το κυνήγι «Σε περιοχές που λόγω παρατεταμένων χιονοπτώσεων ή ολικού παγετού δημιουργούνται αρνητικές για τα θηράματα συνθήκες επιβίωσης, σε εφαρμογή της παρ. 3 του άρθρου 258 του ν.δ. 86/1969. Για την ισχύ της σχετικής απαγόρευσης, απαιτείται η έκδοση από την οικεία Δασική Αρχή, ειδικότερης για το θέμα αυτό Δ.Α.Δ. αναφορικά με τα όρια και το χρόνο διάρκειας της απαγόρευσης και αφού προηγηθεί εκτίμηση της επικρατούσας κατάστασης». Άρα πέρα από τις «πάγιες» απαγορευτικές διατάξεις, ενδέχεται κατά τόπους να εκδοθούν ειδικές αποφάσεις με βραχύβια ισχύ ανάλογα με την έκταση και την ένταση συγκεκριμένων καιρικών φαινομένων.
Σε κάθε περίπτωση οι κυνηγοί σεβόμαστε τα θηράματα και ιδιαίτερα όταν οι επικρατούσες καιρικές συνθήκες δεν τα ευνοούν. Επειδή οι καιρικές συνθήκες κατά τόπους διαφοροποιούνται τόσο σε ένταση όσο και σε διάρκεια, το ίδιο μοιραία ισχύει και για τις απαγορευτικές διατάξεις, επιβάλλεται ο κάθε κυνηγός να ενημερώνεται εγκαίρως από τις τοπικές δασικές αρχές για την έκδοση τυχόν απαγορευτικών διατάξεων θήρας εξαιτίας της επικράτησης δυσμενών καιρικών φαινομένων για τα είδη της άγριας πανίδας.